W niniejszym dokumencie zwraca się szczególną uwagę
na stosowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
która jest prawnie wiążąca od 10 lat. Na szczeblu unijnym
stała się ona bardziej widoczna i zapoczątkowała nową
kulturę praw podstawowych. Na szczeblu krajowym
świadomość i stosowanie Karty są ograniczone. Sądy w coraz
większym stopniu stosują Kartę, co pokazuje znaczenie tego
nowoczesnego instrumentu. Niemniej jednak jego stosowanie
przez rządy i parlamenty pozostaje na niskim poziomie.
Przykładowo niewiele wskazuje na to, by ktokolwiek
regularnie kontrolował przepisy krajowe dokonujące
transpozycji prawa Unii pod kątem ich zgodności z Kartą.
Rok 2020 przyniósł zarówno postęp, jak i regres
pod względem ochrony praw podstawowych.
Sprawozdanie FRA na temat praw podstawowych
z 2021 r. zawiera przegląd najważniejszych zmian,
jakie miały miejsce w tym obszarze, wskazując
zarówno na osiągnięcia, jak i kwestie, które nadal
wymagają stosownych działań.
Rok 2019 przyniósł zarówno postęp, jak i regres
pod względem ochrony praw podstawowych.
Sprawozdanie FRA na temat praw podstawowych
z 2020 r. zawiera przegląd najważniejszych zmian,
jakie miały miejsce w tym obszarze, wskazując
zarówno na osiągnięcia, jak i kwestie, które nadal
wymagają stosownych działań. W niniejszej publikacji
przedstawiono opinie FRA na temat najważniejszych
zmian, jakie miały miejsce w uwzględnionych
obszarach tematycznych, oraz podsumowanie
dowodów, na których oparto te opinie. W ten sposób
powstał zwięzły, a zarazem bogaty w informacje zarys
głównych wyzwań związanych z prawami
podstawowymi, wobec których staje Unia Europejska
i jej państwa członkowskie.
This year’s focus explores the interrelationship between the human and fundamental rights framework and the Sustainable
Development Goals (SDGs) of the global Agenda 2030 in the context of Member States’ and the EU’s internal policies.
It takes a closer look at the SDGs related to reducing inequality (SDG 10) and promoting peace, justice and strong
institutions (SDG 16).
Państwa członkowskie mają wyraźny obowiązek promowania stosowania Karty. Niniejsze noty informacyjne dla poszczególnych krajów wspierają te starania, podając przykłady wykorzystania Karty i podkreślając, w jaki sposób wnosi ona wartość dodaną.
Jako bardzo nowoczesny katalog praw człowieka, zawierający wiele praw, których
nie ma w ustanowionych już kartach praw, Karta rzeczywiście wygląda imponująco
na papierze. Ci, którym znane są główne zasady prawa UE, zwykle bez problemu są
w stanie wyrecytować, że Karta jest zawsze wiążąca dla UE, a dla państw członkowskich
wyłącznie w zakresie, w jakim „stosują one prawo Unii”. Ale co tak naprawdę
oznacza ten często cytowany fragment z art. 51 Karty?
European societies are not getting any younger! It is a simple truth we must face both about ourselves and Europe as a whole. In two generations, by 2080, those aged 65 or above will account for almost 30% of the European Union’s population.
This year marks the 10th anniversary of the EU Agency for Fundamental Rights. Such a milestone offers an opportunity for reflection – both on the progress that provides cause for celebration and on the lingering shortcomings that must be addressed.